Polacy chętnie zakładają firmy w Niemczech, tzw. Gewerbe. Z pewnością do podjęcia takiej decyzji przekonuje ich szansa na wyższe zarobki, niż jest to w przypadku umowy o pracę. Każdy przedsiębiorca, mający firmę zarejestrowaną w Niemczech, podlega obowiązkom dotyczącym przepisów podatkowych, dlatego prędzej czy później stanie przed koniecznością rozliczenia niemieckiego PIT.
Istnieje przekonanie, że brak osiąganych dochodów czy też nieprzekroczenie kwoty wolnej od podatku nie wymusza na przedsiębiorcy obowiązku rozliczenia działalności. W rzeczywistości jednak prawo to dotyczy każdego właściciela firmy, zarówno tego, który osiągnął wysokie dochody, jak też tego, który nie przekroczył kwoty wolnej od podatku lub miał dochody zerowe (co też się zdarza). Wynika to z § 46 EStG Ustawy o podatku dochodowym. Każdy przedsiębiorca ma obowiązek złożyć niemiecki PIT, dzięki któremu rozliczy się z uzyskanych dochodów.
Wraz z zeznaniem podatku dochodowego do urzędu składamy również deklarację VAT. Dotyczy to również Kleinunternehmer, a więc przedsiębiorców zwolnionych z VAT. Jeżeli jesteś Vatowcem, to dodatkowo musisz złożyć Umsatzsteuervoranmeldung, czyli wstępną deklarację PIT w Niemczech. Z kolei deklarację Gewerbesteuererklaerung składają przedsiębiorcy z dochodem rocznym nie większym niż 24.500 €.
Przedsiębiorca nie może złożyć deklaracji podatkowej w formie papierowej. Rozliczenie dochodów z Niemiec możliwe jest tylko za pośrednictwem urzędowego portalu internetowego, a więc w formie elektronicznej. Konieczne jest też podpisanie dokumentu certyfikatem lub podpisem elektronicznym.
Jeżeli nie dopełnisz swojego obowiązku, istnieje duża szansa, że zostanie na Ciebie nałożona kara pieniężna w postaci odsetek. Wynoszą one do 10% nałożonego podatku. Maksymalna wysokość tej kwoty to 25 000 €. Urząd ma również prawo wystawić decyzję szacunkową, której konsekwencją jest konieczność zapłaty podatku dochodowego. Ponadto w takiej sytuacji pojawia się też decyzja zaliczkowa na następny rok. Obowiązkowi złożenia deklaracji podatkowej podlegają też przedsiębiorcy, którzy wrócili do Polski. Brak reakcji z ich strony na wezwania do rozliczenia podatku w Niemczech skutkuje kontaktem urzędu niemieckiego z polskim urzędem skarbowym, który ma podjąć działania prowadzące do wyegzekwowanie należności.
Prowadzenie działalności w Niemczech rodzi konieczność corocznego składania niemieckiego PIT-u. Ważne jest, że nie dotyczy to tylko osób, których dochód przekroczył kwotę wolną od podatku. Każda osoba, która nie osiągnęła dochodu czy poniosła stratę, musi złożyć odpowiednią deklarację, choćby zerową. Szczególnie powinny pamiętać o tym osoby, które wróciły do Polski lub wyjechały gdzie indziej i zapomniały wyrejestrować swojej działalności. Kiedy nie złożymy niemieckiego PIT, z pewnością urząd Finanzamt zwróci się do nas listownie. Może również nałożyć stosowną karę. Warto wiedzieć, że prowadzenie działalności często wiąże się z brakiem zaliczek na podatek, dlatego należy przygotować się na to, że po złożeniu deklaracji konieczna będzie zapłata podatku. Co ważne, w Niemczech obowiązuje też dość wysoka kwota wolna od podatku, dlatego wiele osób prowadząc swoją działalność, szczególnie przez krótki czas, może w ogóle nie zapłacić podatku.
Każda działalność gospodarcza to zupełnie inna specyfika, dlatego zupełnie inne koszty będzie miała osoba prowadząca zakład kosmetyczny, a jeszcze inne elektryk czy hydraulik. Są również koszty stałe, które można odliczyć w deklaracji bez względu na charakter prowadzonej działalności. Są to przede wszystkim rachunki za telefon, zakup sprzętu telekomunikacyjnego, koszty związane z dojazdem do pracy np. zakup paliwa czy biletu, a także wszystkie koszty biurowe, np. długopisy, papier, zakup drukarki czy komputera. Oczywiście do kosztów można zaliczyć także wydatki poniesione na reklamę przedsiębiorstwa, wynajem lokalu czy prowadzenie księgowości. Są jednak koszty, które nie powinny znaleźć się w rozliczeniu, np. zakup kosmetyków do pielęgnacji w kosztach działalności murarza. W przypadku ich zaliczenia koniecznie będzie trzeba udowodnić, że posłużyły one do danej działalności, co może być bardzo trudne.
Obowiązek złożenia deklaracji podatkowej dotyczy też innych Polaków, którzy podejmują pracę u naszych zachodnich sąsiadów. Dotyczy to osób z klasy podatkowej III i V oraz II, a także pracujących w danym roku podatkowym u kilku pracodawców. Rozliczyć się w Niemczech muszą też ci, którzy pracują jednocześnie u dwóch pracodawców. Wszystkie osoby na samozatrudnieniu składają deklarację podatkową, podobnie jak również małżonkowie, którzy należą odpowiednio do klas podatkowych III/V lub IV.
Zwolnione z tego obowiązku są jednak osoby z I klasy podatkowej oraz małżonkowie w kombinacji podatkowej IV/IV. Zeznania nie muszą też składać osoby z niskimi dochodami, nieprzekraczającymi kwoty wolnej od podatku, czyli za 2022 roku to 9.984 € przy rozliczeniu indywidualnym i 19968 € przy rozliczeniu z małżonkiem. Warto jednak zastanowić się, czy nie warto złożyć deklaracji niemieckiej PIT ze względu na możliwość otrzymania zwrotu całego nadpłaconego podatku.
Rozliczenie dochodów z Niemiec jest konieczne zawsze wtedy, kiedy zostaliśmy zaklasyfikowani do 3 klasy podatkowej. W tej sytuacji konieczne jest złożenie niemieckiego PIT, dzięki któremu możliwe będzie rozliczenie podatku – wyliczenie dopłaty bądź nadpłaty do zwrotu. Co ważne, rozliczenie podatku w Niemczech jest koniecznie, kiedy pracujemy u co najmniej dwóch pracodawców bądź jesteśmy osobami bezrobotnymi i korzystamy z zasiłków np. macierzyńskiego, chorobowego, rodzinnego, a comiesięczne świadczenia przekraczają 410 euro. Konieczne jest złożenie niemieckiego PIT także wtedy, kiedy źródło nieopodatkowanych dochodów np. z dzierżawy, z najmu wynosi więcej niż 410 euro na miesiąc. Warto wiedzieć, że w sytuacji otrzymania wezwania z niemieckiego Urzędu Skarbowego musimy koniecznie złożyć deklarację w niemieckim Finanzamt. Jeśli tego nie zrobimy w wyznaczonym terminie, urząd ten może nałożyć karę. Warto wiedzieć, że przysługują odliczenia za ostatnie cztery lata, dlatego w 2023 roku można rozliczyć się za okres 2019-2022.
Polsko-niemieckie uregulowania mówią o unikaniu podwójnego opodatkowania na polskich pracownikach, którzy są zatrudnieni w Niemczech. Właśnie dlatego mówi się o konieczności płacenia podatku w kraju, w którym podejmuje się zatrudnienie. Składając niemiecki PIT, można skorzystać z dość wysokiej kwoty wolnej od podatku oraz wielu odliczeń od dochodów. Przepisy w tym kraju wskazują, że można skorzystać z odliczenia kwoty za wynajem mieszkania w Niemczech, rachunków za media, kosztów dojazdów z Polski do Niemiec i z Niemiec do Polski, a także biletów za dojazdy z Polski do pracy. Oczywiście można odliczyć także posiadane dzieci, składki na ubezpieczenia zdrowotne i społeczne (oczywiście te odprowadzane do niemieckiego zakładu ubezpieczeń społecznych). Wiele osób chętnie rozlicza swoje podatki w Niemczech, gdyż może uzyskać spory zwrot pieniędzy. Oczywiście samodzielne rozliczenie może okazać się trudne, dlatego warto powierzyć je fachowcom.